Macierzyństwo zaczyna się w momencie, gdy dowiadujesz się, że jesteś w ciąży. Oczekiwanie na pierwszy uśmiech malucha powinno jednak iść w parze z odpowiedzialnością za jego zdrowie i rozwój. Pomocne w tym zakresie są badania prenatalne, które diagnozują czy dziecko noszone pod sercem rozwija się prawidłowo. Co warto wiedzieć o takich testach?
Temat badań w ciąży jest często poruszany w kontekście wykrywania poważnych wad zagrażających życiu płodu. Wykonuje się je również w celu potwierdzenia zdrowia płodu, rozpoznania ciąży mnogiej i płci. Badania prenatalne służą także do oszacowania wielkości i wagi płodu. Powinny je wykonywać wszystkie kobiety w ciąży.
Jakie są rodzaje badań prenatalnych?
Seria medycznych testów dla kobiet w ciąży dzieli się na badania prenatalne inwazyjne oraz nieinwazyjne. Do pierwszej grupy zaliczamy:
- badania krwi – służą do wykrywania różnych stanów, takich jak ryzyko wystąpienia pewnych chorób genetycznych, anemii czy infekcji;
- ultrasonografię (USG) – narzędzie wykorzystuje fale dźwiękowe do tworzenia obrazów płodu i struktur wewnętrznych matki; w okresie prawidłowo rozwijającej się ciąży jest wykonywane co najmniej 3 razy;
- test PAPP-A – badanie krwi przeprowadzone w pierwszym trymestrze, które w połączeniu z USG pozwala ocenić ryzyko wystąpienia pewnych chorób genetycznych;
- test podwójny/trójkowy/czwórkowy – badania krwi przeprowadzone w drugim trymestrze, które oceniają ryzyko wystąpienia wad genetycznych i wrodzonych;
- NIPT (non-invasive prenatal testing) – badanie krwi przeprowadzane od 10 tygodnia ciąży, służące do oceny ryzyka takich chorób genetycznych, jak zespoły Downa, Edwardsa czy Patau.
Często wyniki badań nieinwazyjnych decydują o tym, czy badania inwazyjne będą konieczne do wykonania. Jeśli tak, wymagają one fizycznego dostępu do płodu lub tkanki płodowej. Do inwazyjnej diagnostyki kobiet należy:
- amniocenteza, która polega na pobraniu próbki płynu owodniowego w celu oceny chromosomów dziecka; wykrywa infekcje lub problemy z układem nerwowym;
- biopsja kosmówki (CVS), czyli pobranie próbki części łożyska w celu oceny chromosomów dziecka;
- kordocenteza – pobranie próbki krwi z pępowiny dziecka w celu diagnozy pewnych stanów genetycznych i krwiotwórczych.
Decyzja o przeprowadzeniu badań prenatalnych, szczególnie tych inwazyjnych, powinna być dobrze przemyślana i omówiona z lekarzem. Specjalista powinien doradzić, jakie testy są najodpowiedniejsze w danej sytuacji.
Badania w ciąży – pierwszy trymestr
Pierwsze trzy miesiące to czas na przeprowadzenie podstawowych badań prenatalnych. Obejmują one badania krwi i moczu matki w celu sprawdzenia ogólnego stanu zdrowia. Wskazują również na poziom hormonów i glukozy, które mogą wpływać na rozwój dziecka.
Kluczowym badaniem jest USG, które przeprowadza się między 11 a 14 tygodniem ciąży. Pozwala ono na ocenę struktury anatomicznej płodu, potwierdzenie daty porodu i sprawdza, czy ciąża jest pojedyncza, czy mnoga.
Kobiety w ciąży mają możliwość wykonania testów przesiewowych na wady chromosomowe, takie jak test PAPP-A oraz test potrójny lub podwójny. Pomagają ocenić ryzyko wystąpienia zespołu Downa i innych zaburzeń genetycznych.
Monitorowanie ciąży w drugim trymestrze
To czas na drugie badanie ultrasonograficzne, które przeprowadza się między 18 a 22 tygodniem ciąży. Podczas USG specjalista ocenia anatomię płodu, w tym serce, mózg, kręgosłup i inne ważne organy. Upewnia się, że dziecko rozwija się prawidłowo. W drugim trymestrze wykonuje się również badanie poziomu glukozy w organizmie, zwane testem obciążenia glukozą, które pomaga wykryć cukrzycę ciążową.
Badania prenatalne w trzecim trymestrze
W tym czasie badania w ciąży obejmują diagnostykę wzrostu i ułożenia płodu oraz kontrolują ilość płynu owodniowego – wszystko za pomocą ultrasonografu. Pracę serca i ruchy dziecka ocenia kardiotokografia (KTG). W trzecim trymestrze przeprowadza się także badanie moczu i krwi matki, w celu wykrycia anemii, cukrzycy ciążowej lub problemów z czynnością wątroby. Czasem stosuje się także testy pionizacji – w przypadku, gdy płód jest w niewłaściwej pozycji, np. położeniu miednicowym.
Podsumowanie
Należy pamiętać, że każda ciąża jest inna, a zalecenia dotyczące badań prenatalnych mogą się różnić. Zależą one od indywidualnej sytuacji kobiety, jej historii medycznej i potencjalnego ryzyka. Ważne jest, aby zawsze konsultować się z lekarzem prowadzącym i postępować zgodnie z jego zaleceniami. Badania prenatalne to ważny element opieki nad ciężarnymi i ich nienarodzonymi dziećmi. Dzięki nim możliwe jest wcześniejsze wykrycie ewentualnych problemów i podjęcie odpowiednich działań. Zapewniają więc zdrowie i bezpieczeństwo zarówno matce, jak i dziecku.
Leave a comment